Sinyalizasyon Nedir?

Dünyada ilk trafik lambası otomobillerin kullanımından önce Fransa da devlet adamlarının parlamento binasına güvenli ulaşımı için kullanılmıştır. Kurmalı kol ile kontrol edilen trafik lambası kırmızı ve yeşil renkte fenerlerden oluşmaktaydı. Elektrikli trafik lambası ilk 1914 yılında ABD’de kırmızı ve yeşil ışıklardan ve uyarı sesinden oluşuyordu. İlk elektrikli trafik lambasından tam 15 sene sonra Türkiye’ye gelen trafik lambasında uyarı anlamına gelen sarı renk te eklenmişti.

Trafik lambalarının hem yaya hem de araç yoğunluğunun olduğu bölgelerde birbiri ile belirli zaman aralıklarında sistemli çalışmasına sinyalizasyon denir. Günümüzde gelişmiş teknolojiden faydalanarak ortaya çıkmış sinyalizasyon çeşitleri bulunmaktadır. Karayolu, Denizyolu, Demiryolu ve Havayolu sinyalizasyon çeşitleri bulunmaktadır. Karayolu sinyalizasyonu Demiryollarında tren kontrolü için kullanılan ışıklardan esinlenilerek ortaya çıkmıştır.

Karayolu sinyalizasyonu da kendi için de merkezi sistem kontrollü ve cihaz kontrollü olarak ayrılmaktadır. Merkezi sistem kontrollü sinyalizasyonlar yoğun trafik ağlarının bulunduğu büyük şehirlerde yapılmaktadır. Merkezi sistem kontrolünde amaç gereksiz trafik kuyruklarını önlemek için merkezden trafik yoğunluğuna göre kavşak süreleri değiştirilmektedir. Cihaz kontrollü sinyalizasyonlar ise güvenli geçişin sağlanması için sabit süreli kontrolün yeterli olduğu küçük şehirlerde uygulanmaktadır. Cihaz kontrollü sistemde sabit zamanlı, değişken zamanlı ve dedektörlü kontrol çeşitleri bulunmaktadır. Yere döşenecek dedektör sayesinde trafiğin yoğun olduğu yollarda yeşil süresi uzun tutulmaktadır. Sabit zamanlı kontrolde cihaz kavşağı 24 saat sabit sürelerde çalıştırmaktadır. Değişken zamanlı kontrolde ise belirli saat aralıklarında belirli yolların geçiş süreleri uzun tutulmaktadır. Bunun haricinde sinyalizasyon çeşitlerinin kullanılmadığı ilçe ve küçük kavşaklarda çeşitli uyarı levhaları ile kontrolsüz geçiş sağlanmaktadır. Kontrolsüz geçişte yaya önceliği önemlidir.

Demiryolu, Denizyolu ve Havayolu sinyalizasyonunda Karayolu sinyalizasyonundan farklı olarak sesli sinyalizasyonda kullanılabilmektedir. Özellikle Demiryolu sinyalizasyonunda geçişlerin sağlanması ve trenlerin güvenli bir şekilde durdurulması için yapılması gereken ince detaylı hesaplamalara göre ayarlanma yapılmaktadır.

Sinyalizasyon, kullanılan araç türünün bir önemi olmaksızın can güvenliğinin sağlanması için kullanılan sistemlerden biridir. Sinyalizasyon sadece trafikte değil çocuklar için basit sinyalizasyon sistemli pistlerde trafik kurallarını öğrenmesinde de kullanılmaktadır. Özellikle günümüzde çocuklarımızın daha bilinçli olması adına gerek okullarda gerekse özel olarak çocuklar için yapılmış trafik eğitim pistlerinde özel öğretmenler ve trafik polisleri eşliğinde eğitimler verilmektedir.